Hasiera »
Urko Apaolazaren bloga - Angelu itsua
Urko Apaolaza
Hernani, 1979. Historialaria eta Argian kazetari. Askotan, ispiluak islatzen ez duena ikusteko, zuzenean atzera begiratu behar duzu (gure Ford Fiesta zaharrari retro-bisorea hautsi zioten).
Azken bidalketak
Iruzkin berriak
- Juan M. Sansinenea(e)k “Ez dadila entzun gehiago ‘askatuta’ hitz nazkagarria” bidalketan
- Nagore(e)k Engainatu gaituzte bidalketan
- Alberto(e)k Engainatu gaituzte bidalketan
- Josetxo(e)k Engainatu gaituzte bidalketan
- Jotake(e)k Engainatu gaituzte bidalketan
Artxiboak
- 2024(e)ko martxoa
- 2024(e)ko urtarrila
- 2023(e)ko abendua
- 2023(e)ko azaroa
- 2023(e)ko urria
- 2023(e)ko apirila
- 2022(e)ko azaroa
- 2022(e)ko urria
- 2022(e)ko ekaina
- 2022(e)ko maiatza
- 2022(e)ko apirila
- 2022(e)ko otsaila
- 2022(e)ko urtarrila
- 2021(e)ko abendua
- 2021(e)ko urria
- 2021(e)ko iraila
- 2021(e)ko ekaina
- 2021(e)ko martxoa
- 2021(e)ko otsaila
- 2021(e)ko urtarrila
- 2020(e)ko abendua
- 2020(e)ko urria
- 2020(e)ko iraila
- 2020(e)ko uztaila
- 2020(e)ko ekaina
- 2020(e)ko maiatza
- 2020(e)ko apirila
- 2020(e)ko martxoa
- 2020(e)ko otsaila
- 2020(e)ko urtarrila
- 2019(e)ko abendua
- 2019(e)ko azaroa
- 2019(e)ko urria
- 2019(e)ko abuztua
- 2019(e)ko uztaila
- 2019(e)ko maiatza
- 2019(e)ko apirila
- 2019(e)ko martxoa
- 2019(e)ko otsaila
- 2019(e)ko urtarrila
- 2018(e)ko abendua
- 2018(e)ko azaroa
- 2018(e)ko urria
- 2018(e)ko iraila
- 2018(e)ko abuztua
- 2018(e)ko uztaila
- 2018(e)ko ekaina
- 2018(e)ko maiatza
- 2018(e)ko apirila
- 2018(e)ko martxoa
- 2018(e)ko otsaila
- 2018(e)ko urtarrila
- 2017(e)ko abendua
- 2017(e)ko azaroa
- 2017(e)ko urria
- 2017(e)ko iraila
- 2017(e)ko abuztua
- 2017(e)ko uztaila
- 2017(e)ko maiatza
- 2017(e)ko apirila
- 2017(e)ko martxoa
- 2017(e)ko otsaila
- 2017(e)ko urtarrila
- 2016(e)ko abendua
- 2016(e)ko azaroa
- 2016(e)ko urria
- 2016(e)ko iraila
- 2016(e)ko abuztua
- 2016(e)ko uztaila
- 2016(e)ko ekaina
- 2016(e)ko maiatza
- 2016(e)ko apirila
- 2016(e)ko martxoa
- 2016(e)ko otsaila
- 2016(e)ko urtarrila
- 2015(e)ko abendua
- 2015(e)ko azaroa
- 2015(e)ko urria
- 2015(e)ko iraila
- 2015(e)ko uztaila
- 2015(e)ko ekaina
- 2015(e)ko maiatza
- 2015(e)ko apirila
- 2015(e)ko martxoa
- 2015(e)ko otsaila
- 2015(e)ko urtarrila
- 2014(e)ko abendua
- 2014(e)ko azaroa
- 2014(e)ko urria
- 2014(e)ko iraila
- 2014(e)ko abuztua
- 2014(e)ko uztaila
- 2014(e)ko ekaina
- 2014(e)ko maiatza
- 2014(e)ko apirila
- 2014(e)ko martxoa
- 2014(e)ko otsaila
- 2014(e)ko urtarrila
- 2013(e)ko abendua
- 2013(e)ko azaroa
- 2013(e)ko urria
- 2013(e)ko iraila
- 2013(e)ko abuztua
- 2013(e)ko uztaila
- 2013(e)ko ekaina
- 2013(e)ko maiatza
- 2013(e)ko apirila
- 2013(e)ko martxoa
- 2013(e)ko otsaila
- 2013(e)ko urtarrila
- 2012(e)ko abendua
- 2012(e)ko azaroa
- 2012(e)ko urria
- 2012(e)ko iraila
- 2012(e)ko abuztua
- 2012(e)ko uztaila
- 2012(e)ko ekaina
- 2012(e)ko maiatza
- 2012(e)ko apirila
- 2012(e)ko martxoa
- 2012(e)ko otsaila
- 2012(e)ko urtarrila
- 2011(e)ko abendua
- 2011(e)ko azaroa
- 2011(e)ko iraila
- 2011(e)ko uztaila
- 2011(e)ko ekaina
- 2011(e)ko maiatza
- 2011(e)ko martxoa
- 2011(e)ko otsaila
- 2011(e)ko urtarrila
- 2010(e)ko abendua
- 2010(e)ko azaroa
- 2010(e)ko urria
- 2010(e)ko iraila
- 2010(e)ko uztaila
- 2010(e)ko ekaina
- 2010(e)ko maiatza
- 2010(e)ko apirila
- 2010(e)ko martxoa
- 2010(e)ko urtarrila
- 2009(e)ko abendua
- 2009(e)ko azaroa
- 2009(e)ko urria
- 2009(e)ko iraila
- 2009(e)ko ekaina
- 2009(e)ko maiatza
- 2009(e)ko otsaila
- 2008(e)ko azaroa
- 2008(e)ko urria
- 2008(e)ko iraila
- 2008(e)ko uztaila
- 2008(e)ko ekaina
- 2008(e)ko maiatza
- 2008(e)ko apirila
- 2008(e)ko martxoa
- 2008(e)ko otsaila
- 2008(e)ko urtarrila
- 2007(e)ko azaroa
- 2007(e)ko iraila
- 2007(e)ko martxoa
Nork sortu zuen Anai Artea
2022-01-13 // Historia // Iruzkinik ez
Piarres Lazarbal, Teleforo Monzon eta beste hainbat ordezkari Burgoseko prozesuaren testuinguruan prentsaurrekoa ematen.
Euskal errefuxiatuei laguntzeko 1960ko hamarkada amaieran sorturiko Anai Artea elkartearen historia laburbiltzen duen liburua argitaratu du Elkarrek. Txomin Hiriart-Urrutyk egindako ikerketa da eta Joseba Sarrionaindiaren sar hitza ere badu. Elkarteak ehunka iheslari artatu zituen frankismorik okerrenean, harrapatuak eta torturatuak izateko beldurrez Hegoaldetik Iparraldera edo “bestaldera” igaro zirenak, Sarrionaindiak dioen moduan. Gure historia hurbileko ekimen solidario garrantzitsuenetako baten berri ematea ezinbestekoa zaigu, oroimen historikoa berreskuratu nahi badugu, eta Hiriart-Urrutyri sumatzen zaio ahalegin hori, datuak eta informazio esanguratsuak emanez.
Baina, liburuaren harira Juan Mari Arregik, urte haietan ere bestaldean errefuxiaturik egon zenak, kritika zorrotza egin du Anai Artea elkartearen sorreraren inguruan orain arte “ezker abertzaleko historialari ofizialek” eman izan duten bertsioaz, eta gezurtatu egin du elkartea Telesforo Monzon eta Piarres Larzabalek sortu zutenik: “Ez da egia. Egia dena da bere presidente eta idazkari izatea onartu zutela”. Arregik proposatu zien hori, errefuxiatuei laguntzeko Donibane Lohizune inguruan sorturik zuten sarea ofizializatu eta Anai Artea izena jarri zienean. (gehiago…)
Zergatik egin du porrot greba orokorraren aukerak?
2021-12-09 // Ekonomia, Gizartea // Iruzkinik ez
2020ko urtarrilaren 30eko greba orokorreko manifestazioa (argazkia: Amaia Lekunberri / ARGIA)
Euskal Herrian greba orokor bat antolatzeko aukera mahai gainean izan da behin eta berriz azken hilabeteotan sindikatuen artean. LABek mahairatu zuen lehen aldiz Maiatzaren Leheneko ekitaldietan halako mobilizazio bat egiteko beharra, eta ELAk ez zuen ezezkorik esan. Arrazoiak soberan daude bi euskal sindikatu nagusientzat: pandemiaren ondorioz hartutako neurri ekonomiko eta sozialei buelta emateko premia, zerbitzu publikoak indartzea, Espainiako lan eta pentsio erreformen torlojua askatzeko ahalegina, Europako funtsen itzala… Baina greba egiteko unean eta estrategian huts egin du elkarlanak. (gehiago…)
Zuk diozu pirolisia, nik diot erraustegia
2021-10-21 // Azpiegiturak, Ingurumena, Osasuna // Iruzkinik ez
Zaldibarrera eramaten zituzten milaka tona hondakinentzako irtenbide bila dabiltza paper fabrikak (argazkia: Dani Blanco / ARGIA)
Komunikazioaren munduan oso ezaguna da BBCren titular ironiko bat: You Say Tomato, I Say Bailout (Zuk diozu tomate, nik diot erreskate). 2012ko ekainean Luis de Guindos Espainiako Gobernuko Ekonomia ministroak eginahalak egin zituen prentsaurrean “erreskate” hitza ez erabiltzeko, eta bankuei emandako 100.000 milioi euroak “finantza babesa” zirela esan zuen. Errealitatea eufemismoekin ezkutatzen saiatzean, malo, sinesgarritasuna erabat kentzen dio adierazi nahi denari, kazetari britainiarrak agerian utzi bezala.
Bergaran paper lantegien hondakinak tratatzeko planta bat eraiki nahi dutela iragarri du Alacanteko Greene Waste to Energy S.L enpresak, Euskadiko Paperaren Klusterrak sustaturik. Paper industriako lohiak eta errefusa “termokonbertsio-prozesu jasangarri” baten bidez tratatuko dituztela esan du, zehazki, enpresa horretako ordezkariak Goiena aldizkarian. Pirolisi sistema erabiliko dutela ere esan dute, eta ekonomia zirkularrean sartzen dela, eta “balorizazio materiala” erabiliko dutela… (gehiago…)
Nafarroako urtegiak minimoen azpitik: zer utzi du agerian lehorteak?
2021-09-02 // Azpiegiturak, Ingurumena // Iruzkinik ez
Izan dugun uda idorra ari da nabaritzen jadanik zenbait tokitan. Ebroko Konfederazio Hidrografikoak (CHE) jasotako datuen arabera, Nafarroan biltegiratutako ura azken hamarkadako batez bestekoaren oso azpitik dago, eta Esako urtegiaren kasuan gehienezko mailaren %29an dago. Azken ekaitzak gorabehera urtegia basamortu bilakaturik, irudi harrigarriak ari gara ikusten, adierazten dutenak klima larrialdia ez dela poloetako edo tropikoetako kontu bat, etxean bertan sumatuko dugula gero eta gehiago, orain lehorte, orain uholde.
Zenbaitek esango du horregatik dela beharrezkoa Esaren handitzea, ur gehiago pilatu ahal izateko. Baina erakutsita dago sistema kontzentrazionarioak lurraren higadura handitu eta lehorteak larriagotu baino ez dituela egiten. Indian, adibidez, aspaldi ari dira gertuko urak biltzeko ur putzu txiki autogestionatuak bultzatzen, ibaiak berpizteko tresna gisa.
Edonola ere, badirudi CHErentzat edozein aitzakia dela ona Esaren handitzea justifikatzeko. Aragoiko Artiedan, proiektuaren kontrako ikur bilakatu den herrian, erromatar garaiko mosaiko eder baten aurkikuntza izan da azkenekoa: urtegiko obrei eta “lehengoratze planei” lotuta aurkeztu dute altxor arkeologikoa agintariek. Río Aragon plataformak salatu du aurkezpen horri eman nahi izan zaion izaera propagandistikoa, indusketak Artiedako udalak eta herritarrek bultzatu dituzten arren. Eta gogorarazi du Esaren eraikuntzak beste hamaika ondare suntsitu duela urte guztiotan, tartean oraingo lehortearen ondorioz denon bistan geratu den Tiermaseko bainuetxea (goiko argazkian).
Hortik ez oso urrun Zigoze herria dago, ofizialki Aragoi dena, baina historikoki Erronkaribarreko beste herri bat izan dena –XIX. mendera arte euskaraz egiten zen–. Esaren atzealde horretan ari dira egiten urtegiaren isatseko presa, eta herria murru handi batez inguratu dute badaezpada. Azpiegitura horrekin sarraila jarriko diote Belaguatik datorren Ezka ibaiaren emariari –Esaren ur egarria erregulatzeko edo– eta ikusteko dago horrek nola eragingo dion natur ondare baliotsua gordetzen duen ibarrari. Baina hemen ere propaganda nagusi: aisiarako ur geruza etengabe batek eta ontziraleku batek erakarriko omen du turismoa eta dirua. Halako promesa antzuak ondo ezagutzen dituzte beste zenbait tokitan, galdetu Nagoren bestela: hondartzatxo bat egingo omen dute Itoitzek irentsitako herriko lur eta basoen ertzean.
Karamelu gozoak dira despopulaturiko parajeentzako, baina pozoindutakoak. Herri ondarea eta natura zegoen tokian, lehorteak hilotzak itzuliko dizkigulako.
Frankismoaren apologia, askatasunaren izenean?
2021-06-04 // Gizartea, Historia, Politika // Iruzkinik ez
Ceaqua kereila argentinarraren aldeko plataformako eta Amnistia Internazionaleko kideak Espainiako Kongresu atarian bilduta, Memoria Demokratikoaren Legeak aurrera egin dezala eskatu eta CGJPren jarrera gaitzesteko. (arg: Ceaqua)
“Uste al duzu adierazpen askatasunak frankismoa, nazismoa edo faxismoa bezalako ideologia totalitarioak babestu behar dituela?”. Galdera hori luzatu diote Unidas Podemos, ERC, EAJ, Junts eta EH Bilduko europarlamentariek Europako Batzordeari. Izan ere, Espainiako Estatuko Botere Judizialeko Kontseilu Nagusiko (CGPJ) bokalen arabera, Francisco Franco bezalako fundazioek apologia frankista egitea adierazpen askatasunak babesturik dago, “biktimak ez badira umiliatzen”, Espainiako Memoria Demokratikoaren Legearen inguruko ebazpen proposamenean idatzi dutenez.
Europarlamentariek uste dute baieztapen horrek talka egiten duela 2018an Estrasburgoko ganberak indarkeria neofaxistaz onartutako erresoluzioarekin –“Ideologia eta intolerantzia faxistak demokraziaren beraren aurkako erasoarekin lotuta daude beti”, zioen testuak–. Espainiako Memoria Historikoa Berreskuratzeko Elkarteak, bere aldetik, CGPJri leporatu dio biktimen artean “apartheida” sortzea eta frankismoaren biktimei ez ematea terrorismoarenei aitortzen dien babes bera, gorazarre eta umiliatzeen aurrean.
Memoria Demokratikoaren Legeak jasotzen duen puntuetako bat da fundazio frankistak ilegalizatzea; baina legea onartzeko prozesua geldi doa eta oztopoz beteta dago. Ceaquak eta Amnistia Internazionalak CGPJri eskatu diote bere ebazpena lehenbailehen eman dezala –ekainaren 7an bilduko da plenoa–, “debate parlamentarioak segi dezan”. Izan ere, erakunde horien ustez, lege proposamenak aurrerapausoak dakartzan arren, hobekuntzak behar ditu egia, justizia eta erreparazioaren arloan: “Ezin da gizarte bezala aurrera egin gizateriaren kontrako krimenek inpunitatean jarraitzen badute”.
Botere judizialaren jarrerak erakusten du oraindik kristalezko sabai asko dagoela gainditzeko. Antzeko zerbait ikusi dugu Gasteizen Terrorismoaren Biktimen Memorialarekin: milaka biktima diskriminatu eta kanpoan utzi dituela salatu du Memoria Osoa plataformak. Galtzaileen eta garaileen errelato frankista hezurretaraino sartuta dago oraindik, askatasunaren izenean oihal ustez demokratiko batez estali nahi bada ere.
Zaintzen Euskal Sistema Publiko bat
2021-03-31 // Ekonomia, Gizartea // Iruzkinik ez
(Argazkia: Idoia Telleria Maritxalar / Laia)
Askotan esan dugu: pandemia honek zaintza erdigunean jarri eta egiatan gure bizitzentzat duen garrantzia azalerazi du. Baina aldi berean, honen beharra biderkatzeak ekarri du berriz ere eremu pribatu eta merkantilistatik bideratzea askotan zaintzaren zerbitzuak, gehienetan emakume migratu eta arrazializatuen bizkar, egoera oso prekarioan.
Zaintza zentzu osoan hartu behar da, alderdi fisikotik zein emozionaletik. BDS Koop-ek argitaratzen duen Laia aldizkarian –Bidasoaldeko gure ARGIA jendeak jaso du astekariarekin batera– Mikel Valerok idatzi du gai horren inguruan: “Tamaina batean edo bestean eta elkar-menpekoak garen heinean, denok eduki beharko genuke zaintza lanak egiteko ardura”, dio.
Baina ardura hori prekarizaturik eta lan-baldintza kaskarretan ari direnen gain uzten dugu gehienetan, ez soilik etxean, baita lantokietan eta eskoletan ere. Hor dira, adibidez, gurasook azpikontratatzen ditugun jangela zerbitzuak; langile begiraleek denbora asko daramate euren lan baldintzak duintzeko borrokan.
Elkarretaratzea Ondarroako Zubi Zahar herri ikastolan (arg.: ‘Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza’)
BDS eraldaketa fabrikakoek garbi dute Zaintzen Euskal Sistema Publikoa sortu behar dela, “batetik zaintzarako eskubidea orokortuko duena, eta bestetik, zaintzaren sektorean diharduten langileen lan-baldintzak erregularizatu eta duinduko dituena”. Sistema publiko horrek hiru hanka lituzke, erakunde publikoek, komunitateak, eta zaintzaileen enpresa kooperatiboek oinarrituta.
Zaintzaren arloan urratsak ematen ari diren hainbat proiektu eta adibide dakartza Laia-k. Hain justu, horietako baten esperientzia ezagutzeko aukera izan genuen Beterri Saretuz programaren baitan Astigarragan egindako saio batean: Maitelan kooperatibarena.
Proiektua aspaldikoa zen arren, 2020an eman diote forma, kooperatiba “integrala” izenpean: langileak (zaintzaileak), erabiltzaileak (zainduak) eta kolaboratzaileak (pertsona, eragile eta erakunde erantzuleak) hartzen ditu. Zaintzaren ardura kolektibizatzea da helburua eta 2021eko otsail amaieran aurkeztu dute ofizialki Hernanin.
Elisa Peredo Quiroz Maitelaneko langile-bazkidearen lekukotasuna jasotzeko aukera izan dugu. “Gure lanaren jabe izateko aukera bakarra hau zen”, azaldu du Beterri Saretuz-eko kideekin egindako elkarrizketa batean. “Proiektua sortu zen gure egoera prekarioa hobetzeko beharretik abiatuta. Hasieran ezkutuan aritzen ginen lanean, eta kontratu bat egiteko erregutu behar izaten genuen, baina denbora aurrera joan ahala berdin segitzen genuen, nahiz eta paperak eduki, prekarioan”.
Elisa Peredo Quiroz Maitelaneko kooperatibista, elkarrizketaren une batean (Irudia: Bira Produkzioak / Beterri Saretuz)
Etxeetan zerbitzuak eskaintzen dituzten enpresetan gauza bera aurkitu dute: “Antolakuntza kaskarra da, askotan ez dizu denbora ematen etxe batetik bestera joateko, autobusa ez da iristen, estresa handia da. Gainera, ez dugu baliabiderik zaintzen dugun pertsona hori mugitzeko, gure gorputzak behartu eta lesionatzen ditugu. Baina inork ez daki hori”. Egoera hori hobetzeko sortu da Maitelan, “erabakitzeko eta antolatzeko gaitasuna izateko”.
Baina horretarako bakarrik ez, baita euren zereginari balioa emateko ere. Lan ikusezina da etxeko zaintzaileena, fisiko hutsetik harago, arreta ematen dioten pertsona horren osasun emozionala ere zaindu behar dute: “Ez da nahikoa jaten ematea edo botikak ematea; behar dituzte beste gauza batzuk. Adibidez, ez gara jabetzen adineko batentzat zein garrantzitsua den ondo orrazturik egotea; ile-apaintzaile onak izaten ikasi behar dugu – dio Peredok–. Psikologikoki ere inteligenteak izan behar dugu: adinekoa bere gaitasunak galdu ahala asko zapuzten da, eta guk, gure hitz eta jarrerekin lagundu behar diegu, galera hori hobeto eraman dezaten”.
Urrats garrantzitsua da Maitelan egiten ari dena. Baina Beterri Saretuz-eko hitzartzeetan garbi geratu zen oraindik askoz gehiago egin behar dela zaintza duintzeko, balizko sistema publiko horrek beste bi hankak ere behar baititu: erakunde publikoen inplikazioa eta komunitate sareak aktibatzea. Hori egin ezean, jarraituko dugu egiturazkoa den beharrizan horri adabakiekin erantzuten, eta merkatuaren edo enpresetako kontziliazio borondatearen menpe egoten.
Ez da ondo aterako
2021-03-18 // Ekonomia, Ingurumena // Iruzkinik ez
Iñaki Arriola Eusko Jaurlaritzako Garraio sailburua, Astigarraga eta Hernani arteko oinezko igarobidean (arg.: Irekia.eus)
Hernani eta Astigarraga artean, Okendotegi bidean, oinezkoek trenbidea gainetik gurutzatzeko eraiki duten aldamiozko igarobide erraldoia aukeratu du Iñaki Arriola EAEko Garraio sailburuak AHTren inguruko azken xehetasunak emateko. Ez dakit jakingo ote duen hortik metro gutxira Donostiako eraikin zibil zaharrenetakoa bota eta hainbat familia kale gorrian utzi dituztela duela apenas aste batzuk, trenbidearen trazatuan enbarazu egiten zutelako.
Obren eta kamioien burrunbak eten du behin baino gehiagotan sailburua –aldirietan prentsaurrekoak emateak hori dauka–, baina pixkanaka irakurri ahal izan du prestaturik zuen testua. “Gauzatzen ari garen azken zatietako bat da”, esan du. Astigarraga eta Hernani arteko AHTren obrak 2012an hasi zituzten eta hainbat atzerapen eta arazo izan dituzte urte guztiotan –tartean baita lan-esplotazio salaketa larriak ere–. Baina badirudi udan aldamiozko behin behineko azpiegitura desmuntatu ahal izango dutela, “orain arte Okendotegiko bizilagunei pasatzen utzi diena”. Zenbat bizilagun geratzen da baina? Adifek euren etxeetatik kanporatu dituenak ez behintzat
Arriolak, bere hitzartzean, inplizituki azpimarratu nahi izan du dena ondo aterako dela, AHTren obrak martxa onean doazela eta aurki amaituko direla. Baina galderen txanda iritsi denean, aitortu du Espainiako Sustapen ministerioak 2027 urteko “ortzi-muga” duela buruan, ñabardura garrantzitsu batekin: Bilbo eta Gasteizko sarbideak ez dira ordurako prest egongo. Ez ote dute Europar Batasunak exijitzen duen 2030 urtearen muga gaindituko?
Sailburuak esan dezake nahi duena, baina datuak hor daude: Euskal Y proiektuaren inbertsioen %58 egiteke daude oraindik, Iñaki Petxarromanek Berria-n emandako datuen arabera –Nafarroan %92–. Horrela ikusita, ez dirudi trenbidea amaitzear denik… Gainera, lanek %40ko gain-kostua izan dute eta 6.000 milioi euro baino gehiago gastatuko dira. Hamabost urte dira Arabako Urbinan AHTren lanak hasi zituztela, eta obra faraonikoa amildegi beltz sakon bat bihurtu da jadanik. Ez, ez da ondo aterako, besoak astinduta ere.
Ondarea bizitzeko
2021-02-04 // Gizartea, Historia, Uncategorized // Iruzkinik ez
Aste honetan utzi beharko dute euren betiko bizileku izan dena Donostiako Martutene auzoan dagoen Erbetegi etxeko auzotarrek. Eraikina husteko agindu diete, derrigorrezko desjabetze azkarraren prozedura bidez, AHT egiteko botako baitute. Trenbidea ez da gainetik pasako, baina badirudi obren dardarizoek kaltetuko duten beldur direla, eta errazago zaie eraistea hura babestea baino.
Bizilagunen urtetako borrokaren berri eman dugu ARGIAn, eta eraikinak duen balio historikoa ere azaleratu genuen: balizko arkeologia gune izendatuta zegoela eta horrek azterketa arkeologikoa eskatzen zuela. Hala, Adif obraren sustatzailearentzat egindako “azterketak” onartzen duen arren eraikina XVI. mendekoa dela, baita ere dio Bigarren Karlistaldian erre eta barruko egurrezko egitura eta espazioak berritu zituztela.
Baina zer geratu zen zutik Donostian XIX. mende odoltsuan? Akaso badago munduan eraikinik denboraren orraziak apaindu ez duenik? Askotan, denborak berak bihurtzen du ondareago iraganeko hori. Niri behintzat, deigarriagoa egiten zait jakitea Urumea bazterreko dorretxe horrek, duela ia bost mendeko planoen oin bera edukitzeaz gain, gerren atzaparkada ere jasan zuela, eta hala ere gaurdaino iritsi zaigula bizidunentzako erabilgarri. (gehiago…)
Mendigatxaren ‘uskarazko’ gutunak berrargitaratu eta Bidankozeko herritarrei bidali dizkiete
2021-01-08 // Euskara, Historia // Iruzkinik ez
Lehen aldiz liburu batean jasota eta publiko zabalari zuzenduta argitaratu dituzte Mendigatxaren gutunak. Bidankozeko herritarrek etxean jaso dute altxor baliotsua (arg.: Bidankozarte)
Neguarekin batera, Bidankozeko herritarrek opari bitxi bat jaso dute postontzian. Mariano Mendigatxak eta Resurrección María de Azkuek XX. mende hasieran trukatu zuten korrespondentziarekin osaturiko liburua. Mendigatxak (Bidankoze, 1832-1918) Erronkariko euskararen galera bere haragitan bizi izan zuen, eta garaiko hizkuntzalariekin lan egin zuen bailarako ahozko ondarea jasotzeko. Azkueri bidalitako gutunei esker dakizkigu, hein handi batean, uskarazko esapide eta hitzak, baina horrez gain, egun nafar Pirinioetan galzorian den bizimodu bati buruzko informazio baliotsua ere ematen dute. (gehiago…)
Aniceto Agirrebeitia milizianoaren azken orduak
2020-12-24 // Uncategorized // Iruzkinik ez
Euskal Prospekzio Taldeak Bizkargin aurkituriko plaka honi esker lortu dute hildako gudaria identifikatzea (arg.: Mauro Saravia)
Abenduaren 20an lurpetik atera zituzten Aniceto Agirrebeitia berriztar milizianoaren hezurrak Zornotzako Bizkargi mendian. 1937an borrokaldi batean hila, ahanztura ofizialak irentsita egon da orain arte, Aranzadiko teknikariek berreskuratu eta erakundeen aitortza jaso duen arte.
Albistea azkar zabaldu da egunkari eta telebista nagusietan: 1936ko Gerrako gudari baten hezurrak aurkitu dituzte Bizkargin, batailoi komunista batekoak antza. Ez da lehen aldia halako aurkikuntza bat egiten dutena, Eusko Jaurlaritzaren ekimenez, 2003tik Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan gerran hildako 108 lagunen gorpuzkinak berreskuratu dituzte 51 hobitan. Baina, hala ere, oraindik halako zirrara bat sortzen zaio bati gorputzean, 83 urte igaro badira ere, oso gertukoa den zerbait balitz bezala, arrastaka gugana iritsi den min baten antzera.
(gehiago…)