Klasikoak irakurtzeko ez dagoelako motibo beharrik; beraien iruzkingileak (eta klasikoei buruzko artikulugileak) baino infinituki dibertigarriagoak direlako. Italo Calvinok hala aholkatzen duelako; edizio askoz ere merkeagoetan saldu ohi dituztelako; denbora ongi arduratu delako iraganaren lan kaskarrak galbahetik pasatzeaz, ezein egileren sentsibilitatea zauritu gabe, gaur egungo kortesiak basoak desagerraraztera eta irakurlegoa galtzera darama; elkartasunagatik, haiek gutxiengoa baitira; aukera ematen digutelako gutaz guk baino gehiago dakitela egiaztatutakoan harrituarena egiteko; gogoko dituzun egile garaikideek irakurri dituztelako, nabari zaie; gure erantzukizuna ere badirelako, haietako batzuek, izan ere, ez dute idatzi ziren hizkuntzako hiztunik, nahiz eta, bestetik, klasikoek ez duten berezko hizkuntzarik, itzulpena dute berezko hizkuntza bati gehien hurbiltzen zaiena, nola frogatzen baitu atzerritarrek errazago ulertzen dituztela aberkideek baino, unean uneko bertsio berria jaso dezaketelako, sakrilegioan erori gabe (euskaldunok zorioneko gaude, gure klasikoen eskasiak eremu zabala uzten digulako munduko klasiko guztiak geureganatzeko); dagoeneko irakurri dituzulako; Telecinco, errudun sentitu gabe, ikasi ahal izateko, betikotasuna Gilgamexekin lortuta baduzulako; apurtzailea hitza zure literatur hiztegitik ezabatzeko; irakasleek irakurketa txatxuak proposatzen dituzten honetan, errebeldia ekintza delako.
Ongi, honaino iristeko egonarria izan baduzu, irakurle horrek; orain artekoa tranpa baino ez da izan, klasikoen irakurri behar kanonikoa jasan ezin duten lagunak gainetik kendu eta gu, beste guztiok, bakarka gelditu ahal izateko, gaiaz zintzoki hitz egin eta kritikatu jarraitu ahal izateko, aurreiritzirik gabe. Gogoan dut behin aspaldiko afaloste batean euskal idazle handi bati entzun niola gutxiespenez esanez berak ez zuela XIX. mendetik baino lehenagoko ezer ez irakurtzen. Lehen paragrafoko arrazoi guztiak erretorika hutsa dira, ezertarako balio ez dutenak, gutxiago norbait XIX. mendea baino lehenagoko testu batean saia dadin konbentzitzeko. Paragrafo berri honetan (liburu garaikideak eta ez besterik zergatik irakurri sutsuki defendatzearen tentazio handia behin alde batera utzita), nik tarteka klasikoak zergatik irakurtzen ditudan azaltzea baino helburu handiagora ezin dut jo: ez hobeak direlako –izan ere, batzuk nabarmen txarrak eta gaizki zaharkituak dira–, baizik eta modaren frenesitik kanpo egon ahal naizelako. Beti aztoratu nau azken oihuaren bila dabiltzanen testuarekiko arinkeria. Zerbait lehenak aurkitzen eta ezagutarazten izateak berotzen ditu, ez testuak. Testuok abandonatzen dituzte jada mundu guztiak deskubritu dutenean. Testuok urte gutxi batzuk izan ditzakete edo mendeak, niri berdin zait. Inorenak ez direnean, orduan, jauzi egiten diet gainera, literaturaren sarraskijalea ni. Meritua haiena izan bedi, plazera nirea.
Hirugarren paragrafo honetaraino iritsi zaren irakurlea, klasikoen apologia merkea eta ondoren jarri dudan itzulipurdi tranpati postmodernoa gainditu dituzuna, estatistikoki gertagaitza zaren lagun hori, sarraski-kidea, nik neuk ez dut ulertzen zeren bila iritsi zara honen urrun, akaso lehen aipatu euskal idazle handia Iñigo Aranbarri dela kuxkuxeatu nahian, behar ez duen bere defentsan lekukotza fidelki jasotzeko edanegia nengoela aitzakiatzat jartzeko tarterik gabe nabilela.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Heldu den martxoaren 26an, Gorka Roca Torre epaituko dute Baionako auzitegian Unescoren izenean burutu bi ekintzetan esku hartu izanagatik. Seinaletika euskarriak ezabatzea, margotzea, kentzea... Euskal Konfederazioak bere jardueran lehenesten dituen ekintza motak ez badira ere,... [+]
Ez dira taberna batean ausartu, baizik eta Instagramen, Facebooken, edo email batean (mundu digitalean ere badira zaharkituak: email hori Hotmailekoa izan daiteke oraindik, pentsa). Zuzeneko lehen musuen ondoren, Whatsapp eta Telegram bidez, poltsikotik iritsiko zaizkie laztan... [+]
2024ko Arkitektura Pritzker Saria arkitekto japoniar bati esleitu zaio: Riken Yamamoto-ri. Bere izena tekleatzen baduzue, bere izenari lotuta dauden eraikin irudiak ez dira bereziki deigarriak. Deigarria dena da Pritzker sariak oraindik ere eraikin berriak eta oparoak egitearen... [+]
Martxoaren 8a dela eta, berri eta iritzi ezberdinak irakurri ditut. Berdintasunerako bidean lan handia egiten ari da gure gizartea, eta publikoki berdintasunerako bidean feminismoa onartua den borroka bada ere, gizarteko mikrokosmosetara jaisterakoan, bada oraindik berdintasuna... [+]