Pornoak hil zuen Beta

Beta zahar bat
Tokio (Japonia), 1976. Sony elektronika konpainiak Betamax bideo formatua merkaturatu zuen. Urte horren amaieran, JVC konpainiak VHS (Video Home System) formatua aurkeztu zuen. Biak bideoa eta audioa grabatzeko eta erreproduzitzeko sistema analogikoak ziren, baina ez ziren bateragarriak, eta berehala hasi zen bien arteko gerra. 600 eurotik gora ordaindu behar ziren bata zein bestea etxera eramateko, eta hori dirutza zen duela 30 urte. Ez zen nolanahiko erabakia.

Gerra parekatua zen, bi tramankuluek antzeko ezaugarriak zituztelako –besteak beste, hamar kilo inguruko pisua–. VHS sistemak grabatzeko erabiltzen zituen zintak Betarenak baino luzexeagoak ziren: VHS zinta luzeenak 240 minutu zituen eta Betarenak hamabost gutxiago. Baina gainerako ataletan Betamax zen nagusi. Ia urtebete lehenago merkaturatu zen. Gainera, Sonyren sinadurak arrakastarako bermea zirudien; berehala etxe horrek walkman asmakizuna merkaturatu zuen, musikaren erreprodukzioaren munduan sekulako iraultza ekarri zuena, eta geroago CD formatua ere enpresa japoniarraren emaitza izan zen. Azkenik, audio eta bideo kalitate hobea eskaintzen zuen Betamaxek. Baina egia da abantaila hori gama altuko telebista eta bozgorailuetan soilik antzeman zitekeela.

1984an 2.300.000 Betamax ale saldu ziren munduan. VHSk salmenta horiek hirukoiztu zituen. Gerra galdua zuen Betak, Sonyk porrota 1988ra arte onartu ez zuen arren. Ordurako, VHSk merkatuaren %95a zuen. Gerora, azterketa ugari egin dira Betamax kasuaren misterioa argitze aldera.

1984an bertan, soilik hamabi konpainiek ekoizten zituzten Beta bideoak. Aldiz, 40 fabrikatzailek VHSaren aldeko hautua egina zuten. Hainbaten esanetan, Sonyk ez zuen hasieran bere teknologiaren lizentzia banatu nahi izan, baina konpainiako arduradunek hala izan zenik ukatu dute. Alokatzeko nahiz saltzeko filmetan ere alde handia zegoen ordurako, baina hasieran Beta eta VHS formatuko filmen kopurua parekoa zen. Beraz, datu hauek ezin ditugu VHSren garaipenaren kausatzat jo, ondoriotzat baizik.

Betaren porrotaren arrazoi nagusia ez dugu bideoklubetako erakusleihoetan aurkituko, apal ezkutuenetan baizik. Bideo erreproduzitzaileak etxeetan arrunt bilakatu zirenean, pornografiaren industriak izugarrizko gorakada izan zuen. JVCk pornografia banatzaileekin akordioak sinatzen trebea izan zen eta horrek askoz errentagarriago bihurtu zuen VHS formatua.
Eta, egun, Blu-ray eta HD-DVDren arteko gudua ere pornoak erabaki dezakeela dioenik bada.

Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude