Dozena erdi sarrera ditu euskarak Mark Ableyren liburuan. «Basque» izenpean datoz ingelesezkoan eta «vasco», berriz, gaztelaniazkoan. Galesaren bidetik heldu da autorea gure hizkuntzara, esanez XX. mendean, bai galesak eta bai euskarak berpizkunde literario eta politikoa izan dutela eta, neurri handi batean, idazle bati zor zaiola hori, «hizkuntzara konbertitutako idazle bati». Hori esanik, hona gure herria zapaldu ez duen kazetariaren paragrafoa.

«ETA 1952an sortu zen -haren laburdurak Euzkadi Ta Askatasuna esan nahi du-, hasieran ez talde terrorista izateko, kultur erresistentziako mugimendu izateko baizik. Haren sortzaileetan Jose Luis Alvarez izeneko gazte bat zegoen. Ama euskalduna zuen, aita espainiarra, eta aitaren hizkuntzan hazi zen. Alvarezek isil gordeka ikasi zuen euskaraz, nerabe zenean eta Francoren erregimenak hizkuntza zapaltzen zuen garaian. Txillardegi gaitzizena hartu zuen eta, 1957an, euskara ikasi eta hamar urtera besterik ez, Leturiaren egunkari ezkutua argitaratu zuen, euskarari fikzio modernoaren atea ireki zion nobela heterodoxoa. Hizkuntzalaritza irakasle egin zen. Bestalde, poema, nobela eta saiakera mordoa idatzi zuen, euskara literatur hizkuntzatzat sustatzeko asmotan. ETAko beste liderrek hura uztera behartu zutenean, mugimendua gero baino gero biolentoago egin zen».

Bidaia guztietako okerrak, tartean bidaia honetan ere...