Sgüüxs hizkuntzaren azken hiztuna hil da
Kanadako Columbia Britainiarreko Tsimshian familiako hizkuntza batek azken hiztuna galdu du. Violet Neasloss 99 urteko emakumeak azken hatsa ematearekin batera zendu da Sgüüxs hizkuntza.
Luistxo Fernendezen txioak jarri gaitu albistearen arrastoan.
Hizkuntzalari talde batek 300 orduko grabaketak egin zizkion duela bi urte, hizkuntza aztertu eta berreskuratzeko asmoz. Komunitateko hainbat lagunek Sgüüxsa berpizteko nahia agertu dute.
Hizkuntzen desagerpena XX. eta XXI. mendeetan
XX eta XXI.mendeetako arazo larria da hizkuntzen desagerpena. UNESCOk argitaratutako txostenak horren adierazle dira. 2009ko Arriskuan dauden munduko hizkuntzen atlasean jasotzen denez, 6.000 hizkuntza inguru daude munduan; 2.500 desagertzeko arriskuan daude eta 200 ziurtasun osoz galduko dira mende honetan.
Dokumentuaren arabera, azken hiru belaunaldietan 200 hizkuntza galdu dira, 538 egoera kritikoan daude, 502 arrisku handian, 632 arriskuan, eta 607 egoera ahulean. Azken talde horretan sartzen du Unescok euskara. Hala ere Ipar Euskal Herriko eta Nafarroako egoerak okerragoak direla azpimarratzen du txostenean.
Bestalde, 2003an Eusko Jauralaritza eta UNESCOk elkarlanean argitaratutako “Munduko hizkuntzei buruzko txostenak” hizkuntzen galera azaltzeko hainbat gako ematen ditu, baita hori saihesteko hainbat proposamen ere.
Sgüüxs hizkuntzarekin gertatu dena ez errepikatzeko, premiazkoa da munduko hizkuntza aberastasuna babesteko neurriak hartzea.
Kanadako Columbia Britaniar probintziak programa pilotu berri bat hasi du, kokaina eta heroina bezalako droga gogorren jabetza despenalizatzen duena kopuru txikitan. Kanadako gobernu federalak mendebaldeko kostaldeko probintziaren eskaera onartu ostean, hiru urte iraungo duen... [+]
Higiezinen merkatuko prezioen goranzko joera eten asmoz, Kanadako Gobernuak lege bat jarri du indarrean: bi urtez atzerriko inbertitzaile eta enpresei etxebizitzak erostea debekatuko zaie, ondorioztaturik atzerriko espekulatzaileen eragina erabakiorra izan dela merkatuko... [+]
Panelakut tribuak egin du oraingoan aurkikuntza: identifikatu eta dokumentatu gabeko 160 hilobi baino gehiago, 1890etik 1970era ume indigenak bortxaz eramaten zituzten barnetegi izandakoan, Kanadako golkoan. Halako barnetegietan 1.100 hilobitik gora aurkitu dituzte dagoeneko.